ตลาดต้มกบ ทฤษฎีการเงินพฤติกรรม จากหลักสูตรนวัตกรรมทางธุรกิจและการเงิน ม.หอการค้าไทย

“นวัตกรรมทางธุรกิจและการเงิน” หนึ่งในหลักสูตรของคณะเศรษฐศาสตร์หอการค้า เปิดสอนวิชาที่เกี่ยวข้องกับการเงินการลงทุน โดยหนึ่งในทฤษฎีที่เมื่อผู้สอนหยิบยกขึ้นมาพูดคุยในห้อง และนักศึกษาให้ความสนใจเป็นอย่างมาก ก็คือ “ตลาดต้มกบ” หรือทฤษฏีต้มกบ (The boiled frog theory) ซึ่งเป็นหนึ่งใน Behavior Finance e ที่สามารถพบได้บ่อย ๆ และที่น่าสนใจคือ มักเกิดขึ้นได้เสมอๆ กับการตัดสินใจ (Decision Making) เช่น ‘เม่าน้อย’ ในตลาดหุ้นไทย เมื่อสถานการณ์บางอย่างมันคลุมเคลือ ข่าวดี หรือข่าวร้าย เหมือนจะใช่ แต่ก็ไม่ใช่ เอาไงดี?… ‘trick or treat’

สามารถอธิบายผ่าน ”ทฤษฎีต้มกบ“ แบบง่าย ๆ สไตล์เด็กเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทยได้ โดย “ตลาดต้มกบ” หรือทฤษฏีต้มกบ (The boiled frog theory) นำมาใช้เปรียบเทียบกับภาวะตลาดสินทรัพย์ต่างๆ หรือตลาดหุ้น ในช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างช้าๆ จนถึงจุดที่รุนแรงจนยากที่จะเอาตัวรอดได้ (Slow – Burning Death) หลอกให้นักลงทุนเข้าสู่ตลาด หลงคิดไปว่า จะทำกำไรได้ แต่ไม่จริง…เพราะมันขาดทุน แบบไม่รู้ตัวหรือเผ่นหนี้แทบไม่ทัน เช่นเดียวกับ จับกบไปต้มในหม้อน้ำเย็นแล้วตั้งไฟให้ความร้อนไปเรื่อยๆ กบนอนสบายเย็นใจเพราะเจ้ากบ “เค้าเลือดเย็น” อุณหภูมิร่างกายจะปรับไปตามอุณภูมิภายนอกได้เรื่อยๆ กระทั้งน้ำร้อนขึ้น จนเดือดพล้าน!!! กบรู้ตัวอีกทีก็สายที่จะกระโดดหนี ด้วยบาดเจ็บจากน้ำร้อนหรือ”หมดแรง” หรือเจอฝาปิดทับอยู่ นั้นเอง จากนั้น “กบถูกต้ม” เรียบร้อย

ดังนั้น วิธีระแวดระวังภัยเมื่อเจอ “ตลาดต้มกบ” คือ เป็นคนช่างสังเกต และมองโลกด้วยความจริง เพราะสัญญาณร้ายๆ ที่มาให้เห็นเหมือนควันขมุกขมัว มักถูกปฏิเสธจากจิตใจเอนเอียงจนมองไม่เห็น (Bias) “ด้วยอะไรที่เป็นของฉัน นั้นดีงามทุกสิ่ง…เกินจริงไปทุกอย่าง” (Endowment effect) หรือมองข้ามความผิดปกติ หาเหตุผลเข้าข้างตัวเอง วิ่งหาคนที่คิดเห็นตรงกัน (Confirmation bias) ต่อต้านความจริง สุดท้ายจบลงด้วยความผิดหวัง!!!

ทฤษฏีนี้ใช้ดูดัชนีตลาด จนถึงการดูหุ้นรายตัว ทุกอย่างมันจะค่อย ๆ เปลี่ยนแปลง จนรุนแรงและชัดเจน ยากที่จะเอาตัวรอด สิ่งที่ต้องระวังคือ “จิตใจ” ที่ต้องมั่นคง ไม่หวั่นไหวต่อความ ‘โลภ’ และ ‘กลัว