วิธีบริหารการเงินส่วนบุคคลในยุคเศรษฐกิจเสี่ยงผันผวน
Student blog — 18/11/2025
Educational
การบริหารจัดการการเงินส่วนบุคคลภายใต้ความเสี่ยงทางด้านเศรษฐกิจ
ในยุคปัจจุบันที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ ไม่ว่าจะเป็นผลจากสงคราม ความขัดแย้งทางการเมือง ความผันผวนของราคาพลังงาน ภาวะเงินเฟ้อ หรือการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีล้วนส่งผลกระทบโดยตรงต่อรายได้และค่าใช้จ่ายของประชาชนทั่วไป “ความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ” จึงเป็นสิ่งที่ทุกคนหลีกเลี่ยงไม่ได้
การบริหารจัดการการเงินส่วนบุคคลภายใต้ภาวะดังกล่าว จึงกลายเป็นทักษะสำคัญ ซึ่งต้องอาศัยทั้งความรู้ทางเศรษฐศาสตร์ ความเข้าใจทางการเงิน และวินัยทางการใช้จ่าย เพื่อรักษาเสถียรภาพทางการเงินของตนเองและครอบครัวในระยะยาว
ความหมายของความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ
ความเสี่ยงทางเศรษฐกิจหมายถึง “โอกาสที่รายได้ ทรัพย์สิน หรือความมั่งคั่งของบุคคลจะได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของภาวะเศรษฐกิจโดยรวม” เช่น
- ความเสี่ยงจากเงินเฟ้อ (Inflation Risk): เมื่อราคาสินค้าและบริการเพิ่มขึ้น มูลค่าของเงินที่ถืออยู่ย่อมลดลง ทำให้กำลังซื้อของประชาชนลดลงตามไปด้วย
- ความเสี่ยงจากอัตราดอกเบี้ย (Interest Rate Risk): การปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยของธนาคารกลางอาจทำให้ภาระหนี้สิน เช่น สินเชื่อบ้านหรือบัตรเครดิต เพิ่มขึ้น ในขณะที่ผลตอบแทนจากการลงทุนบางประเภทกลับลดลง
- ความเสี่ยงจากตลาดแรงงาน (Employment Risk): ในช่วงเศรษฐกิจชะลอตัว บริษัทต่าง ๆ มักลดต้นทุนด้วยการเลิกจ้างหรือลดชั่วโมงการทำงาน ซึ่งกระทบต่อรายได้ของครัวเรือน
- ความเสี่ยงจากตลาดการเงิน (Market Risk): มูลค่าของหุ้น กองทุน หรือสินทรัพย์การลงทุนอาจลดลงอย่างรวดเร็วหากเกิดความผันผวนในตลาดโลก
- ความเสี่ยงจากเหตุการณ์ไม่คาดคิด (Unexpected Events): เช่น ภัยพิบัติ โรคระบาด หรือปัญหาสุขภาพที่รุนแรง ซึ่งอาจสร้างภาระค่าใช้จ่ายกะทันหัน
หลักการบริหารจัดการการเงินส่วนบุคคลอย่างมีประสิทธิภาพ
- วางแผนงบประมาณอย่างรอบคอบ
การวางแผนงบประมาณคือพื้นฐานของการเงินส่วนบุคคลที่ดี ทุกคนควรกำหนดสัดส่วนรายได้เพื่อใช้จ่าย ออม และลงทุนให้ชัดเจน เช่น ใช้กฎ “50-30-20” คือ 50% สำหรับค่าใช้จ่ายจำเป็น 30% สำหรับความต้องการส่วนบุคคล และ 20% สำหรับการออมและการลงทุน - สร้างกองทุนฉุกเฉินเพื่อรับมือความไม่แน่นอน
กองทุนฉุกเฉินคือเงินสำรองที่ใช้ในกรณีที่เกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิด เช่น ตกงาน หรือเจ็บป่วย ควรมีอย่างน้อย 3–6 เท่าของค่าใช้จ่ายต่อเดือน และควรเก็บไว้ในบัญชีที่มีสภาพคล่องสูง เช่น บัญชีออมทรัพย์หรือกองทุนตลาดเงิน เพื่อให้สามารถนำมาใช้ได้ทันทีเมื่อต้องการ - จัดการหนี้สินอย่างมีวินัย
การก่อหนี้ไม่ใช่เรื่องผิด หากเป็นหนี้ที่ก่อให้เกิดรายได้หรือมูลค่าเพิ่ม เช่น สินเชื่อเพื่อการศึกษา หรือเพื่อการลงทุน แต่หนี้ที่มีดอกเบี้ยสูง เช่น บัตรเครดิต ควรถูกชำระคืนให้เร็วที่สุดเพื่อลดภาระดอกเบี้ย การมีวินัยในการชำระหนี้ตรงเวลาไม่เพียงช่วยลดค่าใช้จ่าย แต่ยังสร้างประวัติทางการเงินที่ดีในระยะยาว - กระจายการลงทุนเพื่อลดความเสี่ยง
ในภาวะเศรษฐกิจที่ผันผวน การลงทุนในสินทรัพย์ประเภทเดียวอาจเสี่ยงเกินไป ควรมีการกระจายการลงทุน (Diversification) เช่น ลงทุนในพันธบัตร หุ้น กองทุนรวม และอสังหาริมทรัพย์จะช่วยลดความเสียหาย หากสินทรัพย์ประเภทใดประเภทหนึ่งมีผลตอบแทนติดลบ ทั้งนี้ นักลงทุนควรพิจารณาความเสี่ยงที่ตนเองยอมรับได้และเป้าหมายทางการเงินในแต่ละช่วงชีวิต - ป้องกันความเสี่ยงด้วยการทำประกันภัย
การทำประกันเป็นอีกเครื่องมือหนึ่งในการบริหารความเสี่ยง เช่น ประกันชีวิตและประกันสุขภาพ เพื่อคุ้มครองครอบครัวจากรายจ่ายก้อนใหญ่เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน หรือประกันอุบัติเหตุและประกันทรัพย์สิน เพื่อป้องกันการสูญเสียจากเหตุการณ์ไม่คาดคิด การเลือกประกันที่เหมาะสมกับรายได้และความต้องการเป็นสิ่งสำคัญ
การมี “ความรู้ทางการเงิน (Financial Literacy)” ถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการตัดสินใจทางเศรษฐกิจอย่างมีเหตุผล ผู้ที่เข้าใจหลักการพื้นฐานของการออม การลงทุน และความเสี่ยง จะสามารถปรับตัวได้ดีในภาวะเศรษฐกิจที่ไม่แน่นอน การมีความรู้ทางการเงินยังช่วยป้องกันไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของการหลอกลวงทางการเงิน เช่น คอลเซ็นเตอร์ แชร์ลูกโซ่ และมิจฉาชีพที่มาในรูปแบบต่างๆ
กล่าวโดยสรุป ในยุคแห่งความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ การบริหารจัดการการเงินส่วนบุคคลไม่ใช่เพียงการวางแผนรายรับรายจ่ายเท่านั้น แต่เป็นการบริหาร “ความเสี่ยง” ในทุกมิติของชีวิต การมีวินัยทางการเงิน การสร้างกองทุนฉุกเฉิน การกระจายการลงทุน และการพัฒนาความรู้ทางการเงินอย่างต่อเนื่อง ล้วนเป็นเกราะป้องกันสำคัญที่จะช่วยให้เรายืนหยัดได้ในภาวะเศรษฐกิจผันผวน และยังคงก้าวไปสู่เป้าหมายทางการเงินที่มั่นคงและยั่งยืนได้ในที่สุด
ผู้เขียน: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ทัศสุรีย์ เปรมศรีรัตน์ อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์
แชร์บทความนี้
